Arapsko-bizantijski ratovi

Arapsko-bizantijski ratovi je termin koji se koristi za niz vojnih sukoba vođenih u periodu od početka 7. pa do polovine 11. vijeka između arapskih muslimana i Istočnog rimskog carstva tj. Bizantije. U ratovima koji započeli za vrijeme prvog halife Ebu-Bekra a nastavili se sa njegovim nasljednicima, muslimani Arapskog poluostrva su ovladali teritorijom koja je uključivala dio Bliskog Istoka, Sjeverne Afrike i pojedine dijelove južne Evrope.

Vojno jačanje muslimanskih Arapa sa područja Arapskog poluostrva 630. godine, rezultirala je brzim osvajanjem južnih Bizantijskih provincija (današnja Sirija i Egipat) i njihovo priključenje Pravednom halifatu. U narednih pedeset godina, tokom Emevijskog halifata, muslimani su pokrenuli ponovljene vojne kampanje prema, još uvijek bizantijskoj, Mala Azija, dvaput pretili osvajanjem bizantijske prijestolnice, Konstantinopolja i potpuno osvojili bizantijski Afrički egzarhat.

Tokom prvih vijekova, bizantijanci su obično bili defanzivni i izbjegavali su otvorene sukobe, preferirajući se da povuku u utvrđena gradove. Tek nakon 740. godine počeli su da pokreću sopstvene napade, ali je ipak Abasidski halifat bilo u stanju da se odupre tome, čestim, masivnim i razarajućim invazijama Male Azije. Sa opadanjem i dijeljenjem abasidske države, poslije 861. i istovremenim jačanjem Bizantijskog carstva pod makedonskom dinastijom, situacija se postepeno okrenula u korist Bizantijaca. Tokom pedesetak godina, od oko 920. do 976. godine, Bizantijci su konačno probili muslimanske odbrane i obnovili svoju kontrolu nad sjevernom Sirijom i Velikom Jermenijom. Poslednjeg vijeka arapsko-bizantijskih ratova dominirali su granični sukobi sa Fatimidima u Siriji, ali granica je ostala stabilna do pojave sile, turskih Seldžuka, nakon 1060. godine.

Muslimani su takođe izbili na more, a od 650. godine, cijelo Sredozemno more postalo je bojno polje, a pokrenuti su napadi i kontranapadi na ostrva i obalna naselja. Muslimanski napadi dostigli su vrhunac u 9. i početkom 10. vijeka, nakon osvajanja Krete, Malte i Sicilije, a svojim flotama muslimanske snage su dostigne obale Francuske i Dalmacije, pa čak i predgrađa Carigrada.